Makroiqtisodiyot kafedrasi
Kafedra mudiri - fan doktori, DSc Vaxabov Abduraxim Vasikovich
100174 Toshkent shahar Olmazor tumani, Universitet ko’chasi 4-uy
Chorshanba-Juma, 15:00 – 17:00
+998 98 360-33-30
e-mail: vaxabov@nuu.uz
Kafedra tarixi va asosiy faoliyati
Makroiqtisodiyot (sobiq Xalqaro Iqtisodiy Munosabatlar) kafedrasi 1996 yilda tabiiy fakultetlarning iqtisodiyot nazariyasi kafedrasi asosida tashkil etilgan. Kafedra tashkil etilgandan boshlab 2009 yilgacha Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar yo‘nalishi bo‘yicha bakalavr va Xalqaro iqtisodiy munosabatlar, Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti mutaxasisliklari bo‘yicha magistrlar tayyorlangan. 2010 yildan kafedrada Makroiqtisodiyot mutaxasisligi bo‘yicha magistrlarni tayyorlash boshlaganligi uchun kafedraning nomi Makroiqtisodiyotga o‘zgartirildi. Kafedra 2010-2011 o‘quv yilidan Ijtimoiy ish (pensiya taminoti) yo‘nalishi bo‘yicha bakalavrlar va magistrlar tayyorlab kelmoqda. 2019-2020 o‘quv yilidan boshlab “Makroiqtisodiyot” mutaxassisligi bo‘yicha magistrlar tayyorlash qayta yo‘lga qo‘yildi.
Makroiqtisodiyot kafedrasiga 1996 yildan boshlab iqtisodiyot fanlari doktori, professor A.V.Vaxabov rahbarlik qilmoqda.
Kafedrada o‘qitiladigan fanlar
| № | Fan nomi | Fan haqida qisqacha ma’lumot |
| 1 | Buxgal-teriya hisobi va audit | iqtisodiy bilimlarni nazariy asoslarlarini, buxgalteriya hisobi va auditning ob’ektlari, xo‘jalik mablag‘lari va ularni kelib chiqish manba-lari, korxonalar o‘rtasida hisob-kitoblarni yo‘lga qo‘yish, debitorlik va kreditorlik qarzlarini kamaytirish, auditorlik tekshiruvining turlari va shakllari, korxonalarni moliyaviy faoliyati va ular to‘g‘risidagi to‘liq va ishonarli ma’lumotlarni shakllantirish, taqdim etish, uning me’yoriy huqu-qiy asoslarini o‘rgatish va ularni amaliyotda tatbiq etish ko‘nikmasini shakllantirishdan iborat. |
| 2 | Statis-tika | statistikaning metodi va amaliyoti sohasida chuqur kasbiy bilimlar va zaruriy o‘quv malakasini shakllantirishdir |
| 3 | Mikro-iqtiso-diyot va makro-iqtisodiyot | iqtisodiy bilimlarning nazariy asoslarini, iqtisodiyotning asosiy tushunchalari va kategoriyalarin, iqtisodiy qonunlar va tamoyillarini o‘rgatish hamda ularni amaliyotda tatbiq etish ko‘nikmasini shakllantirish |
| 4 | Jahon iqtiso-diyoti va xalqaro iqtisodiy munosa-batlar | jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlarga oid nazariy va amaliy bilimlarni berish, ularda jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlarning rivojlanish qonuniyatlarini chuqur tahlil etish bo‘yicha yo‘nalish profiliga mos bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantirish |
| 5 | Mehnat iqtiso-diyoti | mehnat munosabatlari sohasidagi qonuniyat-larni, shu jumladan mehnat kategoriyasining moxiyati, mehnat jarayon-larini namoyon bo‘lishi-ning o‘ziga xos shakllari, mehnat bozorini rivoj-lantirish va uning amal qilish mexanizmi samara-dorligini oshirish, aholi bandligini oshirishning nazariy va amaliy jihatlarini, mehnatni faoliyatini tashkil etish, mexnatga haq to‘lash, mehnatning samarador-ligi, mehnat unumdorligi, aholini turmush darajasi va daromadlari, mehnat migratsiyasi bilan bog‘liq bir qator masalalarni o‘rgatish hamda uni amaliyotda qo‘llash ko‘nikmasini hosil qilish |
| 6 | Pul va banklar | pulning zarurligi, mohiyati, pul nazariyalari va pul aylanmasi, kredit va kredit munosabatlari, banklar va bank tizimi, valyutalarning xalqaro miqyosdagi harakatini tashkil qilish bo‘yicha chuqur nazariy va amaliy bilimlar berish |
| 7 | Inson taraq-qiyoti | O‘zbekiston va jahonda inson taraqqiyoti va aholi turmush darajasini oshirishning nazariy va amaliy jihatlarini o‘rgatish |
| 8 | Global iqtiso-diy rivojlanish | hozirgi kundagi zamonaviy konsepsiya va g‘oyalarning mazmun-mohiyati, asosiy yo‘nalishlari, ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari va shu kabi bir qator nazariy bilimlar berish |
| 9 | Ijti-moiy ta’mi-notga kirish va ijti-moiy siyosat | davlat ijtimoiy siyosatini amalga oshirish mexanizmini takomillashtirish, aholining turmush darajasini izchil oshirish va sifatini yaxshilash, aholining ijtimoiy nochor qatlamlarini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan chora-tadbirlar tizimini mohiyatini o‘rgatish |
| 10 | Ijti-moiy soha iqtiso-diyoti | ijtimoiy soha iqtiso-diyotining nazariy asoslari, rivojlanish qonuniyatlari, tamoyil-lari va kategoriyalarini o‘rgatish hamda ularda o‘z bilimlarini amaliyotga tatbiq etish ko‘nikma-larini shakllantirish |
| 11 | Barqaror rivoj-lanish va yashil iqtisodiyot asoslari | nazariy bilimlar, amaliy ko‘nikmalar, yashil iqtisodiyotga uslubiy yondoshuv hamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirish, qonunlar va kategoriyalar mazmun-mohiyatini bilish, ularga nisbatan shaxsiy munosabatni shakllantirish orqali insonning hayotdagi o‘rni va ahamiyatini ochib berish |
| 12 | Pul, kredit va bank ishi | pulning zarurligi, mohiyati, pul nazariyalari va pul aylanmasi, kredit va kredit munosabatlari, banklar va bank tizimi, valyutalarning xalqaro miqyosdagi harakatini tashkil qilish bo‘yicha chuqur nazariy va amaliy bilimlar berish |
| 13 | Moliya | moliya tizimi, korxona moliyasi, davlat moliyasi, O‘zbekiston Respublika-sida byudjetlashtirish jarayoni, davlat byudje-tining g‘azna ijrosi to‘g‘risidagi nazariy-amaliy bilimlarini kengaytirish va chuqur-lashtirish, ularda iqtiso-diyotni modernizatsiya-lashni chuqurlashtirish jarayonida moliya tizimi-dagi, moliyalashtirish sohasidagi jumladan ijtimoiy byudjetlashti-rish, byudjet ijrosi natijakorligini oshirish borasida malakaviy ko‘nikmalarni shakllantirish |
| 14 | Pensiya tizimi rivojlanishi-ning xorij tajribasi | pensiya tizimlarining vujudga kelishi va rivojlanish bosqichlari, jahondagi pensiya tizimlarini isloh etish modellari, O‘zbekistonda pensiya tizimining tashkil topishi va rivojlanish to‘g‘risida tizimli, kompleks bilim, iqti-sodiy qarash va ko‘nikma-larni shakllantirish |
| 15 | Davlat pensiya ta’minoti va pensi-yani hisob-lash | davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida nazariy bilimlar berish, ularda jahon tajribasi va mamlakatimizda amalga oshirilayotgan bu boradagi institutsional islohot-larning pensiya ta’minoti tizimini boshqaruvidagi o‘rni to‘g‘risida kasbiy bilimlar va zaruriy o‘quv malakasini shakllantirish |
| 16 | Jamg‘arib borila-digan pensiya ta’mi-noti | jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti va investitsion jarayonni faollashtirish hakida nazariy bilimlar berish, jamg‘ariladigan pensiya ta’minoti afzalliklari va investitsion jarayonni faollashtirishni boshqa-rish va takomillashtirish to‘g‘risida kompleks bilimlar va amaliy ko‘nik-malarni shakllantirish |
| 17 | Kambag‘allik va uni qisqar-tirish yo‘na-lishlari | kambag‘allik tushunchasi, uning kelib chiqish sabablari, kambag‘allik darajasini qisqartirish-da aholini ijtimoiy himoya qilish tizimining manzilligini kuchayti-rishning zarurligi, mohiyati va amalga oshirish mexanizmi to‘g‘risida tizimli kompleks bilim, iqtisodiy qarash va ko‘nikmalarni shakllantirish |
| 18 | Ijtimoiy sug‘urta | bozor iqtisodiyoti sharoitida ijtimoiy sug‘urtaning nazariy va amaliy asoslarini jaxon tajribasiga asoslangan holda o‘rganish |
Tadqiqotchilar va ilmiy ishlar
Kafedrada yaratilgan ilmiy maktab haqida ma’lumot
Kafedrada taniqli olim i.f.d., prof. A.V.Vaxabovning rahbarligida “Milliy iqtisodiyotni modernizatsiyalash va barqaror iqtisodiy osishni taminlashning konseptual asoslarini takomillashtirish” mavzusida ilmiy maktab yaratilgan. 33 ta iqtisodiyot fanlari doktorlari va nomzodlari jumladan, Koreya Respublikasi, Xitoy, Turkiya, Qirgiziston fuqarolari dissertatsiyalarini muvaffaqiyatli himoya qilishgan.
Kafedrada dissertatsiya ishini himoya qilgan tadqiqotchilar
| Tadqiqotchining F.I.Sh | Dissertatsiya ishi mavzusi |
| Kim Se Gon (Koreya Respublikasi fuqarosi), Nomzodlik, 2000 yil | Vosproizvodstvo valovogo vnutrennego produkta v stranax Sredney Azii v usloviyax perexoda k rыnochnoy ekonomike |
| Muminov Nozim Gafforovich, Nomzodlik, 2001 yil | Bozor munosabatlari shakllanishi davrida O‘zbekiston iqtisodiyotidagi tarkibiy o‘zgarishlar |
| Dolimov Ravshan To‘rabekovich, Nomzodlik, 2002 yil | Pensiya tizimini isloh qilishning jahon tajribasi va undan o‘tish iqtisodiyotida foydalanish |
| Axmedov Bexzod Boxodirovich, Nomzodlik, 2002 yil | Denejnыe doxodы i rasxodы naseleniya Respubliki Uzbekistan v usloviyax perexodnoy ekonomiki |
| Baxar Burtan Dogan (Turkiya fuqarosi), Nomzodlik, 2005 yil | Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrida O‘zbekiston-Turkiya iqtisodiy munosabatlarining rivojlanishi |
| Mirzaev Shakir Aripovich, Nomzodlik, 2006 yil | Puti usileniya adresnosti sotsialnoy zaщitы naseleniya v usloviyax perexodnoy ekonomiki (na materialax Uzbekistana) |
| Nuraliev Nuriddin Nuralievich (Qirg‘iziston fuqarosi), Nomzodlik, 2006 yil | Liberalizatsiya vneshney torgovli Kыrgыzskoy Respubliki v usloviyax perexodnoy ekonomiki |
| Umarov Abduvaxob Tursunovich , Nomzodlik, 2007 yil | Mintaqa iqtisodiy salohiyatidan foydalanish samaradorligini oshirishning ekologik jihatlari (Toshkent viloyati misolida) |
| Zikrillaeva Nadira Axmedovna, Nomzodlik, 2008 yil | Teoreticheskie aspektы povыsheniya konkurentosposobnosti natsionalnoy ekonomiki v usloviyax perexodnoy ekonomiki (na materialax realnogo sektora ekonomiki Uzbekistana) |
| Djumanova Ra’no Fayzullaevna, Nomzodlik, 2008 yil | Aholi turmush darajasi: ko‘rsatkichlari va uni oshirish yo‘llari |
| Ro‘zmetov Sherzod Baxtiyarovich, Nomzodlik, 2009 yil | Uzbekiston tijorat banklari depozit bazasini mustahkamlash yo‘llari |
| Musaev Bexzod Anvarovich, Nomzodlik, 2009 yil | Sovershentsvovanie mexanizma finansovogo kontrolya pri ispolnenii Gosudarstvennogo byudjeta Respubliki Uzbekistan |
| Akromov Xurshid Majlimboevich, Nomzodlik, 2010 yil | Uzbekiston Respublikasi Qimmatli qogozlar bozorining rivojlanishiga makroiqtisodiy siyosatning ta’siri |
| Maxmudova Guljaxon Nematdjonovna, Nomzodlik, 2010 yil | Agrar sohani investitsiyalash samaradorligini oshirish yo‘nalishlari |
| Rasulova Dilfuza Valievna, Doktorlik (DSc), 2010 yil | Bozor munosabatlari tizimida ishchi kuchi migratsiyasining nazariy – uslubiy asoslarini takomillashtirish |
| Daminov Dilshod Sharipovich, Nomzodlik, 2011 yil | O‘zbekiston soliq tizimida to‘g‘ri soliqlarni hisoblash mexanizmini takomillashtirish |
| Razыkova Gulnora Xikmatovna, Nomzodlik, 2011 yil | Ekonomicheskiy mexanizm realizatsii promыshlennoy politiki v usloviyax modernizatsii ekonomiki Uzbekistana |
| Abdunazarova Nodira O‘ktamovna, Nomzodlik, 2011 yil | Mesto bankovskogo sektora v ekonomicheskom razvitii regionov |
| Ergashev Ilxom Obidovich. Nomzodlik, 2011 yil | Milliy bozorni himoyalashda aksiz solig‘idan samarali foydalanish yo‘llari |
| Aliqoriev Olimxon Furqat o‘g‘li, Nomzodlik, 2011 yil | Tijorat banklarida yangi xizmat turlarini rivojlantirish yo‘nalishlari |
| Sirojiddinov Kamoliddin Ikromiddinovich, Nomzodlik, 2012 yil | Fermer xo‘jaliklarida iqtisodiy diagnostikani takomillashtirish |
| Zaxidova Shirin Shirzatovna, Nomzodlik, 2012 yil | Oliy ta’lim xizmatlari bozorining amal qilish mexanizmi samaradorligini oshirish (O‘zbekiston materiallari asosida) |
| Sultanbekova Munira Baxodirovna, Nomzodlik, 2012 yil | O‘zbekiston Respubli-kasida investitsiya fondlarini rivojlantirishda xorij tajribasidan foydalanish |
| Murodova Nodira Qullievna, Doktorlik (DSc), 2016 yil | Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik-ni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning nazariy asoslarini takomillashtirish |
| Maxmudova Guljahon Ne’matjonovna, Doktorlik (DSc), 2018 yil | Iqtisodiyotni modernizatsiyalash modellarining nazariy asoslarini takomillashtirish |
| Raxmonov Norim Razzoqovich, Doktorlik (DSc), 2019 yil | Mintaqaviy ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish asosida oliy ta’lim tizimida kadrlar tayyorlash sifatini oshirish |
| Imomov Rustam Nazrullaevich, (PhD), 2020 yil | Davlat tomonidan qishloq xo‘jaligini moliyaviy qo‘llab-quvvatlash tizimini takomillashtirish |
| Rejabov Xayrulla, (PhD), 2020 yil | Oliy ta’lim xizmatlari va mehnat bozori o‘rtasidagi munosabatlarni takomillashtirish |
| Baxtiyorov Bobur Baxodir o‘g‘li, (PhD), 2020 yil | Aholini ijtimoiy himoya qilish tizimining iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish yo‘nalishlari |
| Xadjikulova Saodat Narimonovna, (PhD), 2020 yil | Xalqaro moliya institutlari tomonidan kichik biznes sub’ektlarini kreditlashni takomillashtirish |
| Xudoyberdiev Zafar, Doktorlik (DSc), 2020 yil | Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida mehnat bozorini amal qilish mexanizmini takomillashtirish |
| Umarov Jasur Tursunovich, PhD, 2021 yil | Davlat xaridlari tizimini takomillashtirishning metodologik jihatlari |
| Umurzakova Mo‘tabar Nodir qizi, PhD, 2021 yil | O‘zbekistonda aholini ijtimoiy himoya qilishda tibbiy sug‘urtani rivojlantirishning istiqbollari |
Kafedrada tadqiqot olib borayotgan tadqiqotchilar
| Tadqiqotchining F.I.Sh | Dissertatsiya ishi mavzusi |
| Raximjonov Azizjon Voxidjon o‘g‘li. Tayan doktorant | Nodavlat pensiya fondlarini rivojlantirishning xorij tajribasidan O‘zbekiston pensiya tizimini takomillashtirishda foydalanish imkoniyatlari |
| Muxamedova Sevara Abdukaxxorovna. Tayan doktorant | Axolini turmush sifatini yaxshilash va xarajatlari tarkibini takomillashtirish muammolari |
| Narmanov Ulug‘bek Abdugapparovich. Tayan doktorant | Uy xo‘jaligida bandlikni ta’minlashning iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish |
| Amanova Maftuna Davlatboy qizi. Tayan doktorant | Sovershenstvovanie mexanizma sokraщeniya tenevogo sektora na osnove sifrovizatsii ekonomiki |
Kafedradagi fundamental, amaliy va innovatsion grantlar haqida ma’lumot
Kafedra a’zolari 2000-2020 yillarda 10ta xalqaro ilmiy grantlarga sazovor bo‘lgan va ular amalga oshirilgan. 2005-2020 yillarda kafedra a’zolari O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligining uch fundamental va 3 amaliy grantini muvaffaqiyatli amalga oshirishdi. Kafedra professor-o‘qituvchilari 2021 yilda e’lon qilingan amaliy loyihalar tanlovida A-OT-2021-461-“Umumta’lim muassasalarida moliyaviy savodxonlik asoslari va qimmatli qog‘ozlar bozorini o‘rganish bo‘yicha multimedia texnologiyalariga asoslangan o‘quv kursi platformasini yaratish” amaliy loyiha grantiga (709,3 mln. so‘m) sazovor bo‘ldilar va amalga oshirmoqdalar.
Mahalliy va xorijiy hamkorlar bo‘yicha ma’lumot
| Tashkilot va muassasa nomi | Filiallari to‘g‘risida ma’lumot |
| O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi | Har bir viloyatda boshqarma, har bir tumanda bo‘linmasi mavjud |
| O‘zbekiston Respublikasi Davlat Statistika qo‘mitasi | Har bir viloyatda boshqarma, har bir tumanda bo‘linmasi mavjud |
| O‘zbekiston Respublikasi Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi | Har bir viloyatda boshqarma, har bir tumanda bo‘linmasi mavjud |
| O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy rivojlanish va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi huzuridagi Prognozlash-tirish va makroiq-tisodiy tadqiqotlar instituti | |
| «Trastbank» xususiy aksiyadorlik banki | Filiallari mavjud |
| Germaniyaning Bremenxafen Amaliy fanlar universiteti | |
| Italiyaning Rim Sapiensa Universiteti |
Kafedra tarkibi
| Professor-o‘qituvchining F.I.Sh. | Ilmiy darajasi, unvoni |
| Vaxabov Abduraxim Vasikovich | Kafedra mudiri. i.f.d., professor |
| Alimov Rovshan Arifjonovich | i.f.d., professor |
| Kulmatov Olimjon Abdilloevich | i.f.n., dotsent |
| Sultanova Lola Sharopovna | i.f.n., dotsent |
| Zoxidova Shirin Sherzatovna | i.f.n., dotsent |
| Sharipov Quvondiq Baxtiyorovich | Phd, dos. |
| Rejapov Xayrullo Xikmatil-laevich | Phd, dos. |
| Baxtiyorov Bobur Baxtiyor ugli | Phd, katta o‘qituvchi |
| Umurzakova Mutabar Nodir kizi | Phd, katta o‘qituvchi |
| Raxmonov Sherzod Ibragimovich | katta o‘qituvchi |
| Xajibakiev Shuxrat Xujayorovich | katta o‘qituvchi |
| Raxmatova Hargiza Agzamovna | katta o‘qituvchi |
| Fayzullaev Jonibek Negmatullaevich | katta o‘qituvchi |
| Mirzaeva Azizaxon Sherzodovna | o‘qituvchi |
| Raxmonov Bekzod Ibragimovich | o‘qituvchi |
| Akramov Xurshid Majlimboevich | i.f.n., katta o‘qituvchi |
Kafedrada so‘ngi ikki yilda chop etilgan darslik, o‘quv-qo‘llanma va monografiyalari
| Vaxabov A.V., Xajibakiyev Sh.X., Toshmatov Sh.A., Butaboyev M.T. Yashil iqtisodiyot. Darslik. -Toshkent.: “Universitet” 2020 296 b. |
| A.V. Vaxabov, Sh.X.Xajibakiev, Sh.A.Toshmatov. Jahonda “yashil iqtisodiyot”ni rivojlantirish modellari va uni O‘zbekistonda amalga oshirish xususiyatlari. Monografiya. Toshkent.: “Universitet” 2020, 278 b. |
| A.V. Vaxabov, B.B. Baxtiyorov. Aholining ijtimoiy jihatdan muhtoj qatlamlarini ijtimoiy himoya qilish tizimining manzilliligini kuchaytirish mexanizmini takomillashtirish. Monografiya. Toshkent.: “Universitet” 2020 |
| Mamanazarov M. Mikroekonomika: teoriya i praktika. Uchebnik. - Buxara: 2020, - 420 s. |
| Institutsional iqtisodiyot: darslik./ - H.P.Abulqosimov, A.A.Qulmatov- T.: 2020. - 430 b |
| Vaxabov A.V. Zaxidova Sh.Sh. Baxtiyorov B.B. Ijtimoiy ish va ijtimoiy ta’minotga kirish. Darslik. Qayta ishlangan va to‘ldirilgan nashr. – Toshkent. Innovatsiya-Ziyo. 2020, 152 bet |
| O.S. Dusmuxamedov. Osnovы kreativnogo predprinimatelstva. Uchebnoe posobie. GIIKUz. – Tashkent, 2021. – 158 s. |
| Rejapov X.X. Oliy ta’lim xizmatlari va mexnat bozori o‘rtasidagi munosabatlarni takomillashtirishning metodologik muammolari. Monografiya. - Toshkent.: “Universitet” 2021 |
| Umurzakova M.N. O‘zbekistonda aholini ijtimoiy himoya qilishda tibbiy sug‘urtani rivojlantirishning istiqbollari. Monografiya. – Toshkent 2021.131 b. |
| Vaxabov A.V., Amanova M.D. i drugie. Sovremennыe osobennosti vliyanie tenevoy ekonomiki na postsovetskom prostranstve i puti smyagcheniya yee posledstviy. Mejdunarodnaya kollektivnaya monografiya. – T.: Universitet. 2021. – 372 s. |