Tuproqshunoslik kafedrasi 1935 yilda universitetning Geologiya-geografiya fakulteti tizimida tashkil etilgan, bu O‘zbekistonda tuproqlarni o‘rganish davlat ahamiyatiga ega bo‘lgan ulkan ilm tarmog‘iga aylanganligidan dalolat beradi. Hozirgacha kafedrada Agrokimyo va agrotuproqshunoslik, Tuproqshunoslik taʼlim yo‘nalishlari bo‘yicha baklavr, Tuproqshunoslik, Eksperimental agrokimyo mutaxassisliklari bo‘yicha magistratura va Tuproqshunoslik ixtisosligi bo‘yicha tayanch doktoranturada o‘qish yo‘lga qo‘yilgan.
O‘zbekiston Milliy universitetining tuproqshunoslik kafedrasiga shu kungacha quyidagi olimlar mudirlik qilgan:
• 1935-1962 yillarda – prof.M.A.Orlov
• 1962-1968 yillarda – akademik S.N.Rijov
• 1968-1981 yillarda – dots. X.A.Abdullaev
• 1981-1986 yillarda – dots. V.U.Sayfuddinova.
• 1986-2008 yillarda – prof. L.Tursunov
• 2008-2011 yillarda – dots.M.Faxrutdinova
• 2011-2014 yillarda – dots.T.Abdraxmanov
• 2014-2015 yillarda – dots.Z.Xaidmuxamedova
• 2015-2020 yillarda – dots. S.Sidiqov
• 2020 yildan boshlab professor Z.Jabbarov rahbarlik qilib kelmoqda.
Tuproqshunoslik kafedrasi faoliyati davomida tadqiqotlar bajarilgan:
• Antropogen omil ta’sirida bo‘lgan sug‘oriladigan yerlarda zich haydalma qatlamning hosil bo‘lish nazariyasi ishlab chiqildi va unga qarshi kurashishning amaliy choralari asoslab berildi.
• Lalmi va sug‘oriladigan yerlarda yetishtiriladigan asosiy qishloq xo‘jalik ekinlari uchun uchun tuproq namligining optimal me’yordagi quyi chegarasi belgilandi.Sug‘oriladigan hududlar uchun qishloq xo‘jalik ekinlarini vegetatsiya davridagi suvga ehtiyojini aks ettiruvchi gidromodul rayonlashtirish amalga oshirildi.
• Sug‘oriladigan yerlarning fizik xossalarini yaxshilash imkoniyatiga ega bo‘lgan tuproq himoyalovchi va resurs tejamkor texnologiyalarni amaliyotda qo‘llash imkoniyati yaratildi.
• O‘zbekiston asosiy tuproqlarining mineralogik tarkiblari, ularning tog‘ jinslari va to‘rtlamchi davr yotqiziqlarilarining petrografik tarkibi bilan bog‘liq holda tadqiq qilindi.
• Turli o‘lchamli yengil va og‘ir minerallarning hamda kichik o‘lchamdagi kristall yoki amorf holatdagi birlamchi va ikkilamchi minerallarning tarkibi, qayta kristallanish va hosil bo‘lish qonuniyatlari tahlil qilib berildi
• Tuproqlarning ifloslanish tezligi, darjasini aniqlashda hozirgi zamon GAT texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlari ko‘rsatib berildi.
• Neft va neft mahsulotlari bilan ifloslangan tuproqlarning rekultivatsiya qilish texnologiyasi ishlab chiqildi.
• 2025 yilda WRB Xalqaro tuproqlar referativ kalassifikatsiyasi ilk bor o‘zbek tiliga o‘girildi.
