Rahbar shaxslar o‘z xodimlaridagi korrupsiyaga moyillikni qanday aniqlashi mumkin?
Ba’zan OAV, ijtimoiy tarmoqlarda davlat xizmatchilarining korrupsiya jinoyatiga qo‘l urib, qonun oldida javobgarlikka tortilayotgani haqidagi xabarlarni o‘qib qolamiz
Prezidentimizning boshqaruv organlariga yuklangan vazifa va funksiyalarni amalga oshirishda yuzaga keladigan korrupsiya holatlari bilan bog‘liq xavf-xatarlarni baholab borish bo‘yicha “O‘zbekiston Respublikasida korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni korrupsiya ko‘rinishlarining sabab va shart-sharoitlarini bartaraf etish hamda bu illatni bartaraf qilish yo‘llarini ko‘rsatib bergan.
Xo‘sh, rahbar shaxslar o‘z xodimlaridagi korrupsiyaga moyillikni qanday aniqlay olishi mumkin?
Shuni alohida ta’kidlash kerakki, korrupsiyaga moyillik ko‘pincha shaxsiy motivlar yotadi.
Biroq, korrupsiyaga moyillikni ko‘rsatadigan barcha uchun umumiy bo‘lgan belgilar va omillar mavjudki har bir rahbar buni yaxshi bilishi kerak:
1. Moliyaviy qiyinchiliklar: Moliyaviy inqirozga uchragan yoki jiddiy moliyaviy qiyinchiliklarni boshdan kechirayotgan xodimlar shaxsiy manfaatlar uchun korrupsiyaga moyil bo‘lishi mumkin.
2. Axloq va qadriyatlarning yo‘qligi: axloq va axloqning yuqori standartlariga rioya qilmaydigan odamlar - korrupsiya vasvasasiga ko‘proq moyil bo‘lishi amaliyotda o‘z isbotini topgan.
3. Kursi va mundirni xalq xizmatida bo‘lish uchun emas, soxta obro‘ga ega bo‘lish uchun egallaganlar. Xalqimizda bunday odamlar uchun ishlatiladigan jumla bor: amalparastlik dardi bedavodir.
4. Shaffoflik va oshkoralikning yo‘qligi: tashkilot yoki davlat organi faoliyatida shaffoflik va oshkoralikning yo‘qligi korrupsiyaga yo‘l qo‘yishi mumkin.
5. Jazoning past darajasi: korrupsiya jazosiz qoladigan yoki jazo yetarli darajada qattiq bo‘lmasa, odamlar korrupsion harakatlar sodir etishdan o‘zlarini tiymaydi.
6. Atrof-muhit va madaniyat: jamiyatning madaniy xususiyatlari va normalari ham korrupsiyaga ta’sir qilishi va bu illatni rivojlantirishi mumkin.
Shuni yodda tutish kerakki, bu omillar har doim ham korrupsiyaga moyillikning aniq ko‘rsatkichlari bo‘lavermaydi. Har bir shaxs o‘ziga xosdir.
Korrupsiyaga qarshi kurashish jamiyatda, qonunchilikda tizimli o‘zgarishlarni amalga oshirish, shuningdek, har bir fuqaroning axloqiy xulq-atvori va mas’uliyatini rivojlantirishni taqozo etadi.
Yodda tuting! Davlat boshqaruvi organlari, mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari rahbarlari korrupsiya xavf-xatarlarini o‘z vaqtida aniqlamaganliklari va tegishli baho bermaganliklari, shuningdek, korrupsiyaga oid huquqbuzarliklarni takroran sodir etish holatlariga yo‘l qo‘yganliklari yuzasidan shaxsan javobgar bo‘ladi.